Në këtë periudhë të ndërlikuar, ku prindërit përballen me shumë sfida, është e rëndësishme të rifokusohen tek komunikimi i sinqertë dhe ndihmues me fëmijët e tyre. Pediatrja Lira Gjika, përmes disa historive të prekshme dhe reflektive, sjell një dritë të re mbi marrëdhëniet mes nënës dhe djalit të saj, dhe rëndësinë e mënyrës se si ne si prindër mund të ndikojmë në zhvillimin emocional dhe psikologjik të fëmijëve tanë.

Një nga historitë që ndan pediatrja Lira Gjika është një bisedë e ndjeshme mes një nëne dhe djalit të saj 8 vjeçar.

Mami, po mua do të më përzish si babin po u solla keq?

– Pse flet kështu, xhan i mamit? – iu drejtua nëna djalit të saj 8-vjeçar.

– Po ti kështu i the babit kur e përzure.

Nena u zu ngushtë dhe për një moment nuk dinte si të vepronte. Megjithatë, e mblodhi veten dhe e pyeti djalin:

– Po ku e pe ti që e përzura babin tënd?

– Po, unë sytë kisha të mbyllur, veshi jo. Po ti e përzure babin se kishte pirë prapë? Babi nuk është i zoti ta mbajë fjalën?

– Mami, nëna tha një ditë se mua nuk më donte se i ngjaja babit, po unë nuk dua të bëhem pianec si babi. Mami, ti kur grindeshe me babin i thoje se e ka fajin “jot ëmë”.

Të lutem mami, mos bëj fajet e nënës që unë të mos bëhem pianec dhe ti të mos më duash dhe të më përzish.

Nëna dëgjonte dhe heshte. Po mendonte për fjalët që thoshte i biri. Si ta rregullonte papërgjegjshmërinë e saj, të të shoqit dhe të nënës së saj? A do të bëhej e zonja që të mos e shkatronte me sjelljen e saj të birin? Sa më lehtë thuheshin fjalët “Të dua shumë, je jeta ime” e plot të tjera deklarata, por që të zbatoje ato fjalë ishte një gjë aq e vështirë sa nuk e merr dot mendja.

Nëna, pasi mori frymë thellë, i tha të birit:

– Faleminderit shumë që mi the këto fjalë. Që nuk pate frikë nga unë dhe unë të kërkoj të falur që nuk kam ditur si të sillem me ty. Është e vërtetë që babi ka një problem serioz me alkoolin dhe duhet të vendosë që ta zgjidhë. Për këtë arsye u solla ashpër që të kuptojë se nuk vazhdohet më kështu. Babi yt është njeri i mirë, por nuk po mëson dot të bëhet bashkëshort dhe baba i mirë. Ai duhet ta zgjidhë këtë problem. Pa zgjidhur këtë problem, babi yt nuk mund të jetojë me ne. Nëse babi do të vendosë ta zgjidhë këtë problem, ne patjetër që do ta ndihmojmë.

– Po çfarë duhet të bëjë babi që të shpëtojë nga alkooli? – pyeti djali.

– Të dëgjojë këshillat e mjekut dhe të dojë veten, të respektojë atë që të mund të na dojë edhe ne dhe të jetojmë së bashku pa u zënë dhe grindur me njëri-tjetrin.

– Mami, jam shumë i mërzitur, këtë situatë nuk do të doja ta shihja as në ëndër.

– Po, zemër, ashtu është, shumë e rëndë. Të kërkoj të falur që nuk kam qenë shumë e kujdesshme ndaj teje, po tash e mbrapa do të flasim pa frikë me njëri-tjetrin që ta përballojmë bashkë këtë situatë. Më premto që do të flasësh me mua sa herë të ndihesh i trishtuar dhe që nuk kupton se çfarë po ndodh.

– Mami, po pse ti nuk më kupton kur jam i mërzitur?

Nëna u përgjigj me kurajo:

– Jo gjithnjë, xhan i mamit. Ka raste kur jam e ngarkuar apo e lodhur dhe e mërzitur që e humbas vëmendjen, por ti duhet të më thuash që të flasim bashkë. Bisedat së bashku kanë edhe një të mirë të madhe, ato të çlodhin. Këtë gjë mos e harro dhe të kam shumë xhan.

Ky moment i rëndësishëm ndihmon prindërit të kuptojnë se si fëmijët mund të ndjehen të shqetësuar dhe të shqyrtojnë gjithashtu ndikimet që ka sjellja e prindërve në marrëdhëniet mes tyre. Kur djali i pyet nënën se a do të mund ta përzënin për të njëjtin motiv që u largua baba i tij, nëna i përgjigjet me ndjeshmëri dhe sinqeritet, duke i shpjeguar se ndëshkimi është bërë për të ndihmuar babin të ndryshojë dhe se është e rëndësishme që ai të ndihmojë veten për të ruajtur dashurinë e familjes.

Gjika thekson se një nga gabimet më të zakonshme të prindërve është shpesh mosnënshtrimi ndaj ndjenjave të fëmijëve. Ky moment ndihmon prindërit të kuptojnë se si ndjenjat dhe mendimet e fëmijëve janë të rëndësishme për të ndihmuar ata të rriten dhe të zhvillohen emocionalisht.

Marrëdhënia dhe kuptimi i emocioneve të fëmijëve: Krijimi i një ambijenti të sigurtë dhe të ndihmueshëm

Një tjetër aspekt që Gjika trajton është mënyra se si të shpjegosh situatat emocionale që një fëmijë përjeton kur prindërit janë të shqetësuar, të mërzitur apo të lodhur. Përdorimi i gjuhës së kujdesshme dhe efiçiente është një mjet i fuqishëm për të ndihmuar fëmijën të kuptojë dhe të menaxhojë ndjenjat e tij. Prindërit duhet të përpiqen të krijojnë një mjedis në të cilin fëmijët ndihen të sigurt dhe të mbështetur për të shprehur ndjenjat e tyre, pa pasur frikë se do të gjykohen apo do të ndëshkohen.

Në këtë histori, djali pyet se si mund të ndihmojë babai i tij të largohet nga alkooli dhe nëna, përmes një bisedë të sinqertë, i shpjegon se për të përmirësuar situatën, babai duhet të dëgjojë këshillat e mjekut dhe të bëjë përpjekje për të ndryshuar. Ky është një mësim i rëndësishëm se si komunikimi i hapur dhe mbështetës mund të ndikojë pozitivisht në mënyrën se si një fëmijë sheh dhe përjeton situata të vështira në jetën familjare.

Kujdesi dhe përkujdesja për emocionet e fëmijëve

Në një moment tjetër, Gjika i tregon prindërve se fëmijët, edhe kur nuk e kuptojnë plotësisht se çfarë po ndodh, kanë nevojë për mbështetje dhe dashuri. Kur një fëmijë ndjehet i mërzitur dhe i dëshpëruar për një situatë të papëlqyer, është shumë e rëndësishme që ai të marrë mbështetje dhe shpjegime që mund ta ndihmojnë të kalojë këtë periudhë të vështirë pa ndjenja të braktisjes apo shqetësimi.

Mami, ti je e keqe”, “Mami, nuk të dua”, i thoshte një fëmijë i nxehur nënës së saj, sepse ajo nuk i kishte plotësuar një kërkesë. Nëna, edhe pse e shqetësuar, ruante qetësinë dhe nuk reagonte. Fëmija po rriste shkallën e agresivitetit dhe filloi të qëllonte nënën. Nëna i drejtohet fëmijës me shumë seriozitet dhe i thotë:

– Nuk të lejoj të më godasësh. Unë nuk të godas, prandaj edhe ti nuk duhet të më godasësh. Ke të drejtë të thuash atë që ti mendon, por jo të godasësh. E goditura është një veprim shumë i keq. Unë të kam shumë të çmuar që të të lejoj të bësh veprime që nuk të lejojnë ty të bëhesh e zonja dhe e mirë.

Fëmija e shikonte në sy nënën, tentoi edhe njëherë ta godiste nënën, por qetësia e nënës dhe fjala “jo” e përsëritur disa herë në mënyrë të prerë, bënë që fëmija të tërhiqet.

Dikur, fëmija u qetësua dhe ju afrua nënës pa folur. Nëna i përkëdheli kokën e bukur me dashuri dhe e pyeti nëse kishte nevojë për ndonjë gjë. Fëmija, pa folur, u mbështet te nëna. Nëna e mori në krahë dhe filloi ta përkëdhelë. Ajo i tha:

– Unë të kuptoj, ti po mëson të njohësh atë që ndjen kur nuk të plotësohet dëshira, ose kur nuk je e sigurt. Ti po mëson se cili është veprimi më i mirë apo i duhuri. Shpesh përdor fjalë që nuk ua di mirë kuptimin apo i ke dëgjuar nga të tjerë dhe i përdor edhe ti. E di dhe që e ke shumë të vështirë ta kontrollosh veten, kam qenë edhe unë e vogël si ty. Shpesh nuk dija si të tregoja që isha keq dhe bëja veprime që unë mendoja se mami do të më kuptonte që isha keq dhe do të më ndihmonte që të shpëtoja nga ajo që ndjeja.

Fëmija ndërhyri:

– Po, ti o ma, nuk më kupton mua fare kur unë ndihem keq.

– Ke të drejtë – vazhdoi nëna – duhet të flasim më shumë me njëra-tjetrën që ti të më tregosh gjërat që pret nga unë. Po nuk mi tregove, unë nuk kam si ta di.

– Po ti je e rritur – ndërhyri fëmija.

– E rritur jam, por kjo nuk do të thotë që unë di atë që ndodh brenda teje. Po nuk ma tregove ti vetë, unë nuk kam nga ta di.

– O ma, ti je shumë e mirë dhe unë të dua shumë, – i tha fëmija nënës.

Nëna, duke buzëqeshur, e shikoi në sy dhe i tha:

– Nuk ke nevojë të më duash, nuk të kam bërë të më duash, por të të dua sepse falë teje kam mësuar të dua prej vërteti.

Prindër, kini kujdes nga ato shprehje: “Mamit i bën kështu” apo “Mamit i thua kështu”. Këto shprehje vetëm ju bëjnë të largët me fëmijën tuaj.

Gjika gjithashtu thekson se përdorimi i shprehjeve si “mami është e keqe” dhe “nuk të dua”, mund të jetë shumë e dhimbshme për prindërit, por përmes komunikimit të hapur dhe dashur, ato mund të shuhen dhe të krijohet një mundësi e re për të kuptuar ndjenjat dhe dëshirat e fëmijës. Ky është një kujtesë për prindërit të jenë të duruar, të kujdesshëm dhe të sigurtë në mënyrën se si reagojnë ndaj sjelljeve të fëmijëve të tyre.

Përfundim

Përmes këtyre bisedave të sinqerta dhe të thella që pediatrja Lira Gjika ndan me ne, mund të shohim qartë se si komunikimi i mirëfilltë dhe empatia janë çelësi për të ndihmuar fëmijët të rriten të shëndetshëm emocionalisht dhe psikologjikisht. Prindërit që e kuptojnë këtë mund të krijojnë marrëdhënie më të forta dhe më të dashura me fëmijët e tyre, duke ndihmuar ata të përballen me sfidat e jetës me më shumë besim dhe qetësi.