I ashtuquajturi “vështrimi i Gen Z” një shprehje fytyre e ftohtë, pa buzëqeshje, që shpesh shfaqet në selfie dhe video në rrjetet sociale ka tërhequr gjithnjë e më shumë interes kulturor dhe psikologjik. Edhe pse ende nuk është objekt i studimeve të shumta të rishikuara nga kolegë, kërkime të ngjashme sugjerojnë se ky fenomen pasqyron tema brezash që lidhen me identitetin, dukshmërinë, rregullimin e emocioneve dhe vetë-prezantimin digjital.
Ky vështrim karakterizohet nga një shprehje neutrale apo e zbrazët në fytyrë. Në foto, duket si një kontakt i drejtë dhe i pandërprerë me kamerën, pa buzëqeshje apo ndonjë emocion të dukshëm. Ndryshe nga brezat e mëparshëm që përpiqeshin të dukeshin miqësorë dhe sikur po argëtoheshin, shumë pjesëtarë të Gen Z duket se po përqafojnë një pamje të sheshtë dhe të pandjeshme. Ndonjëherë është e vështirë të kuptosh nëse është një shprehje ironike apo autentike ose ndoshta të dyja njëkohësisht!
Çfarë mund të jetë pas këtij fenomeni?
1. Vetëmbrojtje emocionale
Studime tregojnë se shprehjet neutrale në fytyrë mund të shërbejnë si një formë e rregullimit emocional. Një shprehje neutrale mund të jetë një lloj mburoje kundër gjykimit apo ekspozimit të tepruar. Ankthi më i përhapur tek Gen Z është frika se mund të duken “të sikletshëm” apo shumë të etur për vëmendje. Shtypja e emocioneve në hapësirat digjitale mund të përdoret si një sinjal se janë të qetë dhe nuk po luajnë një rol.
2. Rezistencë ndaj pozitivitetit performues
Studimet në psikologjinë e medias po tregojnë një zhvendosje të brezit nga vetë-prezantimi aspirues drejt atij më të afërt, të “vërtetë”, apo të vetëdijshëm për mos-impresionimin. Gen Z tregohet më skeptik ndaj personazheve të kuruar dhe të lëmuar në rrjetet sociale. Kështu, vështrimi i tyre mund të jetë një mënyrë për të refuzuar kulturën “buzëqesh për kamerën” të brezave më të vjetër. Mund të jetë një përqafim i autenticitetit, ironisë dhe madje edhe mërzisë si vlera estetike të reja.
3. Ngopje kulturore dhe desensibilizim emocional
Shumë pjesëtarë të Gen Z janë rritur në internet, duke qenë të ekspozuar vazhdimisht ndaj imazheve dhe përmbajtjes emocionale. Vështrimi i tyre mund të pasqyrojë një lloj lodhjeje emocionale ose mpirjeje ndaj mënyrave të zakonshme të shprehjes online. Një qëndrim i lodhur dhe i distancuar që thotë “i kam parë të gjitha”, lidhet me “sheshtimin emocional” që është vërejtur në mjedise të mbingarkuara digjitale.
4. Ndikimi i normave kundër-bukurisë dhe estetikës së Gen Z
Në kontrast me “fytyrën e Instagramit” të kuruar dhe të pozicionuar mirë, vështrimi i Gen Z shpesh sfidon normat tradicionale të bukurisë. Ai shpesh refuzon hiper-feminitetin apo glamurin dhe përqafon papërsosmërinë, pasigurinë apo edhe ndrojtjen. Kjo pasqyron atë që studiuesit e bukurisë e quajnë “estetikë e rezistencës” ku indiferenca shndërrohet në pjesë të identitetit personal.
Për pjesëtarët e tjerë të Gen Z, ky vështrim mund të jetë një sinjal i një shkëputjeje të ftohtë, që tregon se ata e kuptojnë ironinë veçanërisht kur selfie-t shoqërohen me mbishkrime absurde ose filtra qesharakë.
Në përfundim
Vështrimi i Gen Z nuk është thjesht një pamje bosh, është një sinjal i rëndësishëm. Ai sfidon normat e vjetra të vetë-prezantimit digjital, pasqyron qëndrime të reja ndaj dukshmërisë dhe autenticitetit, dhe mund të jetë gjithashtu një formë e ndjeshme e vendosjes së kufijve emocionalë në një epokë ekspozimi të vazhdueshëm.
