Feja dhe spiritualiteti janë të dyja të rrënjosura në përpjekjen për t’i dhënë një kuptim jetës Ndërsa feja dhe spiritualiteti janë të ngjashëm në themel, ato janë shumë të ndryshme në praktikë.
Ndryshimet mes fese dhe spriritaulitetit
Feja është një sistem besimesh i organizuar, i bazuar në komunitet, ndërsa spiritualiteti qëndron brenda individit dhe asaj që ata personalisht besojnë.
“Ideja e fesë dhe spiritualitetit është si një drejtkëndësh kundrejt një katrori. Brenda fesë ka spiritualitet, por nëse ke spiritualitet, nuk do të thotë domosdoshmërisht se ke fe”, thotë dikush që praktikon edhe fenë edhe spiritualitetin.
Si feja ashtu edhe spiritualiteti mund të kenë një ndikim pozitiv në shëndetin mendor. Në disa mënyra, ato japin të njëjtin ndikim.
Për shembull: Si feja, ashtu edhe spiritualiteti mund ta ndihmojnë një person të menaxhojë stresin duke gjeneruar paqe, qëllim dhe falje. Por përfitimet në përgjithësi ndryshojnë midis të dyve për shkak të natyrës së tyre të ndryshme.
Përfitimet nga feja për shëndetin mendor
Feja u jep njerëzve diçka për të besuar, ofron një ndjenjë të strukturës dhe zakonisht ofron një grup njerëzish për t’u lidhur me besime të ngjashme.
Këto aspekte mund të kenë një ndikim të madh pozitiv në shëndetin mendor – hulumtimet sugjerojnë se religjioziteti redukton shkallën e vetëvrasjeve, alkoolizmit dhe përdorimit të drogës.
Komuniteti
- Krijon lidhje sociale me anëtarët e tjerë;
- Krijon ndjenjën e përkatësisë në një grup;
- Ofron angazhim social të besueshëm dhe të sigurt;
Rituali
- Ndihmon njerëzit të përballen me situata të vështira të jetës (p.sh. një ceremoni dhe ritual për humbjen e një personi të dashur);
- Ofron strukturë, rregullsi dhe parashikueshmëri;
- Lejon kohë për të pushuar, si pushime dhe periudha të tjera të veçanta të vitit;
Mësimet
- Ofron udhëzime për të jetuar (d.m.th. rëndësinë e të bërit gjënë e duhur);
- Mëson dhembshurinë, faljen dhe mirënjohjen;
- Identifikon mësimet e jetës, edhe nga situata sfiduese;
Përfitimet nga spiritualiteti për shëndetin mendor
Spiritualiteti është një ndjenjë e lidhjes me diçka më të madhe – ndihmon një person të shikojë brenda dhe të kuptojë veten, ndërsa gjithashtu të gjejë përgjigjen më të madhe se si përshtaten me pjesën tjetër të botës.
Me fjalë të tjera: Ndihmon njerëzit të gjejnë interpretimin e tyre për kuptimin e jetës.
Spiritualiteti gjithashtu përfshin praktika të shëndetshme për mendjen dhe trupin, gjë që ndikon pozitivisht në shëndetin mendor dhe mirëqenien emocionale.
Përfitimet e shëndetit mendor të spiritualitetit
Individualiteti
- Rrit fuqizimin e një personi përmes zgjedhjes për të vendosur për praktikat e tyre të besimit;
- Përqendrohet në lidhjen e një individi me atë që ata besojnë dhe rritjen e tyre personale;
- Pranon çdo person, pavarësisht nëse është pjesë e një feje apo jo;
Vetëdija
- Inkurajon meditimin dhe vetë-reflektimin;
- Të çon në një filozofi jetësore kuptimplote (d.m.th. ndjenja e lidhur me të tjerët, natyrën ose artin);
- Nxit shprehjen në çdo formë si arti, poezia, miti ose praktika fetare…
Bashkimi me mjedisin
- Rinovon ndjenjën e përkatësisë në botë;
- Frymëzon vlerësimin dhe ndërgjegjësimin për ndërveprimin e një personi me mjedisin fizik;
Përmbledhje
Shërimi është përgjithësisht një komponent qendror i të gjitha sistemeve fetare dhe synon të rivendosë shëndetin dhe të lehtësojë vuajtjet. Ai përgjithësisht është i ngulitur thellë në fe dhe përfshin të gjitha dimensionet e jetës njerëzore: fizike, psikologjike, sociale dhe shpirtërore.
Shërimi fetar gjendet në shumë tradita fetare në një sërë kontekstesh historike dhe gjeografike.
Teknikat zakonisht përfshijnë lutjen, ritualin dhe leximin e teksteve fetare. Termi shërim fetar përdoret shpesh në literaturën e shkencave sociale, rrallëherë përkufizohet dhe shpesh përdoret në mënyrë të ndërsjellë me “besimin” ose shërimin “shpirtëror“.
Studimet tregojnë se feja dhe spiritualiteti mund të promovojnë shëndetin mendor përmes përballjes pozitive fetare, komunitetit, mbështetjes dhe besimeve pozitive.
Gjithashtu feja mund të dëmtojë shëndetin mendor nëse keqkuptohen mesazhet fetare, personi mendon se do ndëshkohet pas vdekjes dhe ekstremizmat fetar.
Pra feja dhe spiritualiteti kanë aftësinë për të promovuar ose dëmtuar shëndetin mendor. Ky potencial kërkon një ndërgjegjësim të shtuar për çështjet fetare nga praktikuesit në fushën e shëndetit mendor si dhe vëmendje të vazhdueshme në kërkimet psikiatrike.
